Aangemoedigd door de Nederlandse overheid begonnen vanaf ca. 1938 Nederlandse bedrijven zelf hun luchtbescherming te organiseren als bedrijfsbrandweer of luchtbeschermingsploeg. Hieronder worden een aantal bedrijven genoemd, waarvan wij een item in de collectie hebben. In werkelijkheid was het aantal bedrijven natuurlijk honderden zo niet duizenden malen zo groot.

De bedrijfsbescherming of ook wel bedrijfszelfbescherming (BZB) ging na de oorlog nog vele jaren door. Datering van materialen zoals bijvoorbeeld een helm is dan ook erg moeilijk. Heeft u aanvullende informatie? Neem dan alstublieft contact met ons op via het contactformulier. 

De ASW (Automatic Screw Works) fabriek in Nijmegen had haar eigen bedrijfsbescherming met het kenmerkende logo op de helm. Midden een bedrijfshal waar geisers geproduceerd werden, ca 1938 en rechts het fabrieksgebouw rond 1965-1970

Bron: Regionaal Archief Nijmegen /https://studiezaal.nijmegen.nl/

De ENRAF fabriek in Delft had zijn eigen personeel ook ingedeeld bij de bedrijfsluchtbescherming. Het bedrijfs-identiteitsbewijs van dhr. Robart uit 1942 laat zien dat hij juist géén rol had in de luchtbescherming van het bedrijf. 

Dit gasmasker, oorspronkelijk verstrekt aan het leger en bekend als "Gasmasker model G", is twee maal gestempeld met de letters HBM. De gasmaskers van model G werden doorverstrekt in de jaren na 1940. De gasmaskertassen werden soms geverfd of aangepast. Dit gasmaskers is waarschijnlijk gebruikt bij de Hollandse Beton Maatschappij, in de oorlogsjaren ook actief met bouwen van bunkers voor de Duitse bezetter!

Vermoedelijk is ook dit een bedrijfshelm. Tot op heden weten wij helaas nog niet van welk bedrijf. Wie kan helpen?

Helm van de bedrijfsbescherming van kousenfabriek Hin aan de Zijlweg in Haarlem.

Rechts een foto van de bedrijfsbrandweer uit ca 1960.

Bron: Noord-Hollands Archief.

Wie weet waar de afkorting J.A.R. voor kan staan? Gezien het nummer 10 aan de zijkant gaan we uit van een bedrijf. 

K.V.T. is in dit geval vrijwel zeker de afkorting van de Koninklijke Vereenigde Tapijtfabrieken. Niet alleen werd deze helm in Deventer gekocht; de kleurstelling en typografie zijn ook erg vergelijkbaar met andere aan luchtbescherming te relateren helmen uit Deventer die al eerder in onze collectie waren. 

Dit boekje, een aantal stencils met kartonnen omslag, is een eenvoudige handleiding voor KLM personeel op Schiphol, gedateerd 1939. Het behoorde toe aan dhr. D.C.Boogerd die in die tijd voor de KLM werkte. 

De Nederlandse Instrumenten en Elektrische Apparaten Fabriek, gevestigd aan de Jutphaseweg 205 te Utrecht. Diverse leden van de familie Wouda maakten deel uit van de directie / bedrijfsleiding. Een blik met gasmasker is door het Propaganda Bureau voor Gasmaskers te Rijswijk verzonden aan mevrouw Wouda. Bij het slopen van het pand werden twee gasmaskers aangetroffen, waarvan het ene masker op naam van mevrouw Wouda.

Een mouwband van een commandant van de luchtbeschermingsdienst van de Naamloze Vennootschap Philips.

Wie herkent het logo of weet wat de afkorting kan betekenen?

Deze Franse Adrian helm en het HEVEA/Electro gasmasker waren eigendom van de heer H.Donders (geb. 1916 Tilburg). Hij was bewaker bij De Wit in Helmond. Beide artikelen zijn gemerkt met nummer 129.

Deze helm is waarschijnlijk door bedrijfsbrandweer gebruikt. Maar waar? Het binnenwerk is mooi gestempeld met een militair CM stempel; het Centraal Magazijn heeft voor de oorlog uitbrak de helm dus voor het leger goedgekeurd. Bovendien is de helm oorspronkelijk in de kenmerkende groene kleur van de Nederlandse militaire helm uit de mobilisatieperiode. Maar in de loop van de tijd is de helm overgeverfd. Door wie en waar? En wanneer? Alle tips zijn welkom!